Stel je eens voor. Je komt een vergadering binnen. Je bent deze keer iets te laat en probeert zachtjes de ruimte binnen te komen. Als je de deur opendoet geloof je je ogen niet…
De koffiekopjes liggen door de kamer. De secretaresse ligt languit in een hoek van de ruimte op de grond te slapen. Je leidinggevende staat de cake in haar eentje weg te eten. Je collega’s schreeuwen door elkaar en laten al springende op de tafel hun emoties de vrije loop. Er ligt een gebroken laptop op de grond en …. (Vul zelf verder in en laat je fantasie de vrije loop….)
Hopelijk is dit geen herkenbare situatie voor je. In de meeste gevallen verloopt het gelukkig heel anders. Dit heeft alles te maken met het feit dat wij aangepast gedrag vertonen. Onze prefrontale cortex speelt hier een grote rol in. Dit is een gebied voorin de hersenen, achter je voorhoofd. Dit hersengebied zorgt o.a. voor empathie en remmingen op je impulsen.
Dat laatste speelt in bovenstaand scenario een rol. Wanneer je bijvoorbeeld honger hebt tijdens een vergadering, zul je een inschatting maken of het gepast is om op dat moment te eten. Je zult misschien ook je best doen om niet te veel te kraken. Je wilt gepast gedrag vertonen. Met andere woorden: de honger-impuls wordt geremd door de sociale context. Bij de groep horen is belangrijker dan direct je impuls volgen.
Wanneer je gestrest bent, wordt die prefrontale cortex minder actief. Dit betekent: minder remmingen op je impulsen, minder empathie en minder het gevoel ‘je gedachten op een rij te hebben’. In meer of mindere mate ga je je dus primitiever gedragen tijdens een stressreactie.
Gelukkig herstelt dit vermogen wanneer de stressor verdwijnt. Bij chronische stress is er onvoldoende herstel. Dit kan langdurig voor meer impulsiviteit en ongeremdheid zorgen. Ook is de prefrontale cortex belangrijk bij het remmen van de stressreactie.
Wat helpt? Beweging. Iedere vorm van fysieke inspanning stimuleert de activiteit van de prefrontale cortex. Regelmatig sporten of de trap nemen in plaats van de lift, of regelmatig een stuk lopen. Doe er je voordeel mee.
Over dat primitieve gedrag: zo erg als in het voorbeeld zal het niet direct worden. Maar herken jij dit bij jezelf?