De zorg kampt al enige tijd met een personeelstekort, en het lijkt erop dat dit de komende jaren alleen maar zal toenemen. Naast een tekort aan voldoende opgeleid personeel, heeft de sector ook te maken met recordhoge verzuimcijfers, en maken medewerkers zich zorgen over toenemende werkdruk. Welke factoren spelen er een rol bij die toenemende werkdruk en personeelstekorten? En wat kun je er aan doen?
Allereerst moeten we vaststellen dat op het moment van schrijven de werkloosheid in Nederland erg laag is, en veel sectoren nu hard op zoek zijn naar personeel. In verhouding heeft zorgsector hier altijd meer last van. De zorg heeft namelijk een imagoprobleem. En dat imago kom niet uit de lucht vallen. Doordat de zorgsector vaak in de media verschijnt als sector waarin het vooral hard werken is, voor een niet al te hoog salaris, zullen jonge studenten wellicht eerder de neiging hebben om in de richting van andere sectoren te gaan kijken.
De doorgroeimogelijkheden zijn soms beperkt. Ik schrijf hier bewust soms, want dit verschilt per subsector. In bijvoorbeeld een ziekenhuis is voldoende ruimte voor groei, ontwikkeling en carrièrestappen. In een sector als de Verstandelijk Gehandicaptenzorg lijkt dit beperkter. De verschillen tussen MBO en HBO functies zijn daar beperkt, en het daarbij behorende salaris kan voor HBO’ers is vaak een reden om in een andere tak van sport te gaan kijken. Zo kan het gebeuren dat medewerkers die zich ontwikkelen door naast hun werk verder te studeren, niet voldoende ontwikkelmogelijkheden zien binnen hun organisatie of sector en vertrekken. Zonde natuurlijk, want zo behoud de sector niet haar kennis, kunde en beperken de mogelijkheden tot innovatie.
Terwijl er in deze tijden allemaal prachtige arbeidsmarktcampagnes opdoemen, om de weinige werkzoekenden aan te trekken, lukt het veel organisaties niet om hun huidige personeel te behouden. Wat uiteraard weer nieuwe vacatures tot gevolg heeft en de druk voor het achterblijvende personeel vergroot.
En daar zit de crux. Het verzorgen, en behouden van het belangrijkste wat je hebt in je organisatie, je ‘handen aan het bed’, is soms iets wat er echt aan schort. Medewerkers in de zorg hebben te maken ,met:
- Veel overwerk
- In aanraking kunnen komen met agressie
- Emotionele druk en heftige gebeurtenissen
- Hoge mate van betrokkenheid, moeilijk het werk los kunnen laten
- Druk ‘van boven’ dat er meer ‘geleverd’ moet worden
- Vrije tijd inleveren om de roosters rond te krijgen
- In vrije tijd bereikbaar zijn voor werkzaken
- Geen tot weinig ruimte voor pauze door de dag heen
- Veel neven- en regeltaken
- Onderbezetting
Als je dit rijtje ziet komt het misschien over alsof organisaties hun personeel verwaarlozen. Dat is denk ik niet wat er aan de hand is. De huidige zorgsector is een systeem waarin iedereen doet wat hij kan om zo goed mogelijk voor de cliënt of patiënt te zorgen. Maar waarin zowel de zorgwerker zelf, als de werkgevers de balans kwijt zijn tussen het belang en de belofte van het leveren van de zorg, en het onderhouden van degene die die zorg levert.
Wat er nodig is, is het centraal stellen van de menselijke maat voor de medewerker: wat is goed voor jou, hoe houd jij je werk zo goed mogelijk vol? Maar ook: welke harde afspraken maken we over bijvoorbeeld overwerk en bereikbaarheid? Hoe beschermen we jou tegen overvraging? Daarin ligt echt een rol van de werkgever. En die zal afstralen op de werknemer.
Wanneer zorgmedewerkers merken dat er in die termen echt dagelijks naar hun eigen welzijn gekeken mag worden – en niet alleen tijdens de vitaliteitsweek – zal ook de menselijk maat bij medewerkers zelf meer terugkomen, en zullen medewerkers langer met plezier hun werk uit kunnen voeren. Dat zal op termijn de sector aantrekkelijker maken, verzuim verlagen en daarmee het probleem van het personeelstekort in de zorg kleiner maken.
Meer weten over bij het terug laten keren van die menselijk maat? Download het gratis e-book, of lees een van de andere blogposts en artikelen of kijk bij het aanbod
