Hartkloppingen en stress

Je schrikt op. Een gevoel van benauwdheid bekruipt je. Je voelt je hart kloppen met onregelmatige slagen. Je hebt last van hartkloppingen. Dit kan een heel vervelend gevoel zijn. Of je hartkloppingen door stress komen wordt het beste beoordeeld door een dokter. Die kan uitsluiten of er andere dingen aan de hand zijn. Zoek die ook vooral op wanneer je hier vaker last van hebt. Stress kan zeker de veroorzaker zijn van hartkloppingen. Je kunt dus iets aan je klachten doen door te zorgen dat je stresslevel omlaag gaat. In dit artikel gaan we in op de relatie tussen stress en het ervaren van hartkloppingen. 

De relatie tussen stress en je hartritme 

Je hartritme en je stressreactie hebben veel met elkaar te maken.  Op het moment dat je stressreactie in werking treedt, is een van de eerste dingen die gebeurt het versnellen van de hartslag. Je bent daarmee beter in staat om te gaan met de uitdagingen die er op dat moment zijn. Je hogere hartslag zorgt er samen met je ademhaling voor dat er sneller meer zuurstof naar je spieren kan voor de vecht- of vluchtreactie. 

Een hogere hartslag is dus heel normaal bij stress. En zolang je systeem weer in rust kan komen is er niets aan de hand. Dan wordt alles weer normaal en herstelt het stresssysteem de balans in het lichaam weer. Je hartslag zal weer dalen.

Wanneer je echter te lang stress vast blijft houden, kan er wel een probleem ontstaan. In dat geval blijft je stress systeem te lang actief en kom je minder makkelijk in de ruststand. Dan kunnen er verschillende klachten ontstaan:

• Vermoeidheid 
• Prikkelbaar zijn
• Gevoel van gejaagdheid
• Moeite om je gedachten op een rij te hebben 
• Gespannen spieren
• Nekpijn en hoofdpijn
• Hartkloppingen

Wanneer deze stressklachten incidenteel optreden en weer verdwijnen bij rust, is er niet zo veel aan de hand. Wanneer je hier langere tijd last van hebt kan stress een schadelijk gevolg op je hebben. Je kunt bijvoorbeeld moeite krijgen om nog goed van stress te herstellen waardoor je langzaam een steeds hoger stresslevel krijgt. Op de lange termijn kunnen meest normale bezigheden gaan voelen als enorme opgaves. Hierdoor ga je meer piekeren en ben je dus mentaal ook steeds meer bezig om in de stress modus te blijven.  

Je gedachten kunnen zelfs invloed hebben op hartkloppingen bij stress. Juist bij stress zijn je lichaam en geest heel nauw met elkaar verbonden. Je gedachten reageren op je lichaamssignalen, en je lichaamssignalen reageren weer op je gedachten. Wanneer je langdurig last hebt van stress is je zenuwstelsel zo afgestemd op bedreigingen van buiten, dat je gedachten een stressreactie op kunnen wekken. 

Misschien herken je dit? Je lig in bed en bent in gedachten verzonken. Je hebt een gedacht over een kwestie op je werk waar je druk mee bent, of die je nog niet af hebt terwijl dat wel zou moeten. Op het moment dat je gedachten naar deze kwestie gaan, voel je dat je hart sneller, of onregelmatig begint te kloppen. In dit geval heeft een gedacht de lichamelijke reactie van hartkloppingen ontlokt.  

Wat zijn hartkloppingen?

Mensen die hartkloppingen bij stress ervaren, voelen vaak deze symptomen:

• Een onregelmatige hartslag
• Ineens een heel snel kloppend hart, of
• Je hart slaat even over (lange pauze) tussen twee slagen 
• Je voelt je hart duidelijk kloppen in je borst of in je keel 
• Je hoort je hart kloppen van binnenuit
• Je borst trilt bij het kloppen van je hart
• Je bent je heel bewust van je hartslag 

Wat is een normaal hartritme?

Je hart past zich (de hele dag door) aan, aan wat er in je lichaam nodig is. Zelfs als je het gevoel hebt dat je hart regelmatig klopt, zitten er constant kleine variaties in het ritme van je hart. Je hart communiceert constant met andere systemen in je zenuwstelsel door zenuwverbindingen die informatie uitwisselen. 

Zelfs binnen twee hartslagen kan dus en verschil zitten in ritme. Dat is volkomen normaal. Sterker nog, de mate waarin jouw hart flexibel is, is een factor van gezondheid. Een hart wat de hele tijd in hetzelfde ritme klopt past zich niet meer aan aan wat er nodig is in het lichaam , en past niet in een normaal en gezond functionerend systeem. Hoe die aanpassing werkt zien we bijvoorbeeld in de link tussen je hartslag en je ademhaling. 

Je hartritme en je ademhaling zijn heel sterk met erlkaar verbonden. Door zenuwverbindingen past je hartritme zich zelf aan aan het feit of je aan het uit- of inademen bent. Op het moment dat je inademt gaat je hartslag een klein beetje omhoog. Op het moment dat je uitademt, daalt je hartslag weer iets. Inademing is gelinkt aan activatie, uitademing is gelinkt aan ontspanning. 

Deze connectie tussen je je hartritme en je zenuwstelsel als geheel wordt hartritmevariatie genoemd. Dit staat voor de mate waarin je hartritme zich aanpast aan de miniscule veranderingen en behoeftes in je lichaam. 

Wat betekenen hartkloppingen bij stress?

Wanneer je hartkloppingen door stress ervaart kan het zijn dat:

• Je lichaam signalen afgeeft dat je te weinig aandacht geeft aan zaken waar je onbewust mee zit 
• Je te lang onder stress hebt gestaan zonder goed te herstellen
• Je de lichaamssignalen van stress negeert, je lichaam zal steeds duidelijker worden om je te waarschuwen 
• Je iets rustiger aan moet doen, gezonder moet leven, minder stress moet ervaren of de eisen aan jezelf moet bijstellen 

Wat kun je doen tegen hartkloppingen door stress?

Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen om hartkloppingen bij stress te verminderen. Hou allereerst bij op welke momenten de hartkloppingen optreden. Is dit steeds de dezelfde (soort) momenten? Lig je net lekker languit op de bank een serie te kijken, en begint je hart dan tekeer te gaan? Dan kan het zijn dat je al eerder rust had moeten nemen. Of begint het wanneer je je druk begint te maken over iets? Misschien treden de hartkloppingen wel op, wanneer je een bepaalde ruimte binnenloopt. Je lichaam kan je van alles vertellen over welke stressoren je ervaart, zonder dat je je daar altijd bewust van bent. 

Zorg voor voldoende herstel. Goed herstellen betekent dat je even goed afgeleid bent van stressoren die je bezig houden. Wanner je een drukke baan hebt, kan het goed zijn om in je vrije tijd even lekker fysiek bezig te zijn door te sporten. Overdrijf dit niet, want keihard sporten omdat je zo gestresst bent kan je op de lange termijn uitputten. 

Probeer niet ‘s avonds te sporten. Rustig bewegen is natuurlijk altijd goed, maar ‘s avonds keihard trainen om vervolgens met een op hol geslagen hart te proberen in slaap te vallen werkt je alleen maar tegen. 

Breng in kaart waar jouw stressoren zitten. Schrijf eens op welke bronnen van stress je allemaal ervaart. Dit kan al helderheid brengen in waarom je hartkloppingen voelt. Misschien wil je te veel, neem je te veel hooi op je vork en is het tijd om eens in je agenda te gaan schrappen. 

Doe een ademoefening. Je kunt dagelijks ademoefeningen doen om je systeem te helpen makkelijker en sneller te herstellen. Hierdoor zul je minder piekeren, kalmeert je stress systeem en loopt de spanning minder hoog op. Hou het in ieder geval enkele dagen vol om een effect te voelen. 

Naar de huisarts met hartkloppingen door stress

Hartkloppingen bij stress kunnen tijdelijk voorkomen en onschuldig zijn. Wanneer de stressbron weg is, zakt ook het vervelende gevoel. Toch kan er ook een langdurige vorm van stress aanwezig zijn, of kan er en medische oorzaak zijn. Bij twijfel, ga naar de huisarts om een medische oorzaak uit te late sluiten. Het kan zijn dat je huisarts je adviseert om je stresslevel te onderzoeken, om daarmee de rust in je hartritme terug te brengen. 

Ga eens voor jezelf na: 

• Op welke momenten treden mijn hartkloppingen op, en welk verband zie ik tussen deze momenten? 
• Heb ik voldoende tijd om te herstellen van stress?
• Heb ik goede manieren om van stress te herstellen?

Laat hieronder je reactie achter

Lees ook deze berichten